Tại phiên chất vấn Quốc hội về nhóm vấn đề tư pháp,ĐềnghịlàmrõviệcsửakếtluậnthanhtradựánSàiGòtỷ lệ kèo ảo sáng 7/11, đại biểu Lê Thanh Vân (Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách) nêu vụ liên quan dự án Sài Gòn - Đại Ninh ở Lâm Đồng có nhiều dấu hiệu vi phạm. Cơ quan điều tra đã khởi tố một loạt bị can, trong đó có một số cán bộ của Thanh tra Chính phủ về tội nhận hối lộ.
Ông đề nghị làm rõ căn cứ vào đâu và yêu cầu nào mà tháng 7/2021 Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong thành lập tổ công tác để thanh tra lại kết luận của đoàn thanh tra năm 2020. "Việc thành lập tổ công tác để thanh tra lại kết quả của đoàn thanh tra có đúng luật không? Với vai trò Thủ trưởng cơ quan thanh tra và người đứng đầu cơ quan nhà nước thì Tổng Thanh tra chịu trách nhiệm gì trước pháp luật?", ông Vân nêu liền hai câu hỏi chất vấn ông Đoàn Hồng Phong.
Dự án khu đô thị Nam Đà Lạt của Công ty Sài Gòn - Đại Ninh (dự án Sài Gòn - Đại Ninh) có quy mô hơn 3.595 ha, trong đó diện tích thuê rừng 1.050 ha với tổng vốn đầu tư hơn 25.240 tỷ đồng. Thời gian dự kiến thực hiện từ năm 2010 đến 2018. Tuy nhiên, đến nay dự án mới xây dựng được vài công trình tạm và để rừng bị phá, lấn chiếm hàng trăm ha.
Đại biểu Lê Thanh Vân chất vấn Thanh tra Chính phủĐại biểu Lê Thanh Vân chất vấn Tổng Thanh tra Chính phủ. Video: Truyền hình Quốc hội
Trả lời, Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong nói đây là việc "rà soát, bổ sung, sửa đổi kết luận thanh tra chứ không phải thanh tra lại". Thanh tra Chính phủ ban hành kết luận số 929 ngày 12/6/2020 về công tác quản lý sử dụng đất đai và đầu tư xây dựng trên địa bàn Lâm Đồng. Sau đó, Công ty Sài Gòn - Đại Ninh và Văn phòng luật sư Phan Trung Hoài (được doanh nghiệp này ủy quyền) đã nhiều lần gửi đơn đề nghị xem xét lại việc thu hồi dự án Đại Ninh và đề nghị cho đơn vị được tiếp tục thực hiện dự án.
Thanh tra Chính phủ nhận được 4 văn bản của Văn phòng Chính phủ, trong đó có hai văn bản chuyển đơn của Công ty Sài Gòn Đại Ninh và Văn phòng luật sư Phan Trung Hoài; hai văn bản thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Thường trực phụ trách việc chuyển đơn, giao Thanh tra Chính phủ kiểm tra, rà soát, giải quyết phản ánh, kiến nghị của công ty này liên quan dự án Đại Ninh và trả lời doanh nghiệp.
Trên cơ sở thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Thường trực, Thanh tra Chính phủ đã thành lập tổ công tác theo Quyết định số 50 ngày 1/3/2021 (không phải tháng 7/2021 như đại biểu nêu) để kiểm tra, xác minh nội dung kiến nghị của công ty. "Căn cứ của Thanh tra Chính phủ là thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, trực tiếp là Phó thủ tướng Thường trực giao nhiệm vụ. Đây là cơ sở pháp lý", ông Phong thông tin.
Tổng thanh tra Chính phủ cũng cho hay về sau này vụ việc còn liên quan việc chuyển tiền của Ngân hàng SCB và vụ án đang được cơ quan điều tra xử lý. Một số cán bộ của Thanh tra Chính phủ bị tạm giam, khởi tố do có hành vi nhận hối lộ.
Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong. Ảnh: Media Quốc hội
Về trách nhiệm, Tổng thanh tra Chính phủ đã chỉ đạo và buộc thôi việc các công chức liên quan vụ án; khai trừ ra khỏi Đảng và thôi chức, thôi công việc với một số cá nhân liên quan. "Đặc biệt Tổng Thanh tra Chính phủ chịu trách nhiệm trước quy định của Đảng, Nhà nước, khi có chỉ đạo của Đảng, Nhà nước sẽ chịu trách nhiệm về việc này", ông nói.
Chưa hài lòng, đại biểu Lê Thanh Vân tiếp tục giơ biển giành quyền tranh luận. "Tôi hỏi là việc thành lập tổ công tác có đúng luật hay không thì Tổng thanh tra không trả lời đúng", ông Vân nói.
Đại biểu này phân tích kết luận của thanh tra do đoàn thanh tra thực hiện theo Luật Thanh tra. Tổ công tác là một giải pháp hành chính, thành lập theo yêu cầu của người đứng đầu cơ quan để phục vụ yêu cầu hành chính, không thể có thẩm quyền thay đổi kết luận của đoàn thanh tra.
Bên cạnh đó, trong vụ án Sài Gòn - Đại Ninh, tổ công tác đã thay đổi kết luận của đoàn thanh tra từ kết luận "sai pháp luật, yêu cầu thu hồi dự án" chuyển sang "giãn tiến độ, điều chỉnh dự án và gia hạn cho nhà đầu tư". Từ đó, ông Vân đề nghị "Tổng thanh tra làm rõ bản thân chịu trách nhiệm trước pháp luật như thế nào với hậu quả của việc làm sai?".
Ông Đoàn Hồng Phong tiếp tục khẳng định việc lập tổ công tác là đúng quy định, theo Luật Tổ chức Chính phủ và quy chế làm việc của Chính phủ. "Trước khi ban hành kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ báo cáo với Thủ tướng. Thông thường là Phó thủ tướng tổ chức họp với các bộ, ngành thống nhất và cho ý kiến đồng ý thì Thanh tra Chính phủ mới ban hành", ông Phong nói, cho biết đã báo cáo kết quả rà soát dự án Đại Ninh và được Chính phủ, Phó thủ tướng trực tiếp đồng ý cho điều chỉnh thì Thanh tra Chính phủ tiến hành.
Về việc lập tổ công tác, ông Phong giải thích "thực hiện theo quy định của pháp luật và thực hiện theo phân cấp, phân quyền và phân trách nhiệm, phù hợp quy định nội bộ của Thanh tra Chính phủ từ nhiệm kỳ trước cho đến nay". Tuy nhiên, ông cũng xác định bản thân có trách nhiệm với vai trò người đứng đầu khi để xảy ra những việc như vậy.
Theo ông Phong, sau khi cơ quan chức năng kết thúc điều tra, Thanh tra Chính phủ sẽ xem xét trách nhiệm của người đứng đầu theo chỉ đạo của các cơ quan Đảng và Chính phủ. "Về nội bộ, chúng tôi đã xem xét trách nhiệm người trực tiếp liên quan và làm theo quy định của Đảng và Nhà nước", ông nói.
Liên quan dự án Sài Gòn - Đại Ninh, hồi tháng 3, ông Nguyễn Ngọc Ánh, Chánh Thanh tra tỉnh Lâm Đồng bị bắt tạm giam về hành vi Nhận hối lộ. Bộ Công an khởi tố vụ án, xác định ông Ánh đã nhận hối lộ trong quá trình kết luận thanh tra dự án. Nội dung thanh tra cho thấy công tác quản lý và sử dụng đất, giao đất, giao rừng làm dự án có sai phạm.
Trước đó ngày 12/6/2020, Thanh tra Chính phủ có kết luận 929 về việc công bố kết luận thanh tra quản lý, sử dụng đất đai và đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng. Kết luận có kiến nghị chấm dứt hoạt động, thu hồi đất của 3 dự án vi phạm pháp luật về đất đai và đầu tư, trong đó có dự án của Công ty Cổ phần đầu tư du lịch Sài Gòn - Đại Ninh.
Tuy nhiên, ngày 8/7/2021, Thanh tra Chính phủ lại có thông báo kết luận sửa đổi một số nội dung kết luận thanh tra số 929, do ông Trần Văn Minh, Phó tổng Thanh tra Chính phủ ký. Trong đó, đề nghị "UBND tỉnh Lâm Đồng căn cứ thẩm quyền, hướng dẫn công ty thực hiện thủ tục giãn tiến độ, điều chỉnh dự án theo Luật Đầu tư năm 2014, gia hạn sử dụng đất theo Luật Đất đai năm 2013, yêu cầu hoàn thành dự án theo đúng cam kết, khẩn trương triển khai đầu tư theo quy mô đã được duyệt...".
Trước khi sửa đổi bổ sung kết luận này, Thanh tra Chính phủ đã lập tổ công tác để thẩm tra, trong tổ công tác có ông Nguyễn Ngọc Ánh, Chánh Thanh tra tỉnh Lâm Đồng.